بررسی اثر کاربرد کودهای شیمیایی، دامی و تلفیق آنها بر عملکرد ترکیبات فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Thymus daenensis Celak.

به‌منظور بررسی اثر کودهای شیمیایی و دامی و تلفیق آنها بر ترکیبات فیتوشیمیایی اسانس آویشن دنایی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و 12 تیمار شامل: مقادیر مختلف کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در سه سطح، کود دامی در چهار سطح، تلفیق کودهای شیمیایی و دامی در 4 سطح و شاهد (بدون کود) انجام شد. اسانس نمونه‌ها با استفاده از روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و توسط دستگاه GC/MS مورد شناسایی قرار گرفت. میزان فنل کل با استفاده از روش اسپکتروفوتومتری ارزیابی گردید. نتایج بررسی‌ها نشان داد که با کاربرد 40 کیلوگرم نیتروژن، 32 کیلوگرم فسفر پتاسیم به همراه 25 تن کود دامی در هکتار، اسانس گیاه از بیشترین بازده فنلی (17/57 کیلوگرم در هکتار)، درصد اسانس (88/3 درصد) و میزان تیمول (68/86 درصد) برخوردار بود. همچنین بالاترین درصد کارواکرول (11/10 درصد) با کاربرد 25 تن در هکتار کود دامی به‌دست آمد. در تمامی تیمارها اجزای اصلی اسانس شامل: تیمول، کارواکرول و ای­-کاریوفیلن بود و تیمارها بر نوع ترکیبات متشکله اسانس اثری نداشت. همبستگی منفی و معنی‏داری بین تیمول با کارواکرول و ای-­کاریوفیلن مشاهده گردید. یافته­های این تحقیق، چشم­انداز امیدبخشی در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و جایگزینی آن با کودهای زیستی و آلی را اثبات کرد و نشان داد که کمیت و کیفیت تولید در سیستم تغذیه تلفیقی، می‏تواند وضعیت مطلوب‏تری نسبت به سیستم‏های شیمیایی رایج یا ارگانیک داشته باشد. بنابراین ممکن است استفاده از این سیستم، راهی مناسب به سمت کشاورزی پایدار باشد.